10 lat od wybuchu światowego kryzysu finansowego
3. Świat nauczył się poszerzać swoje myślenie: w tym okresie badania odporności instytucji finansowych (testy warunków skrajnych) zostały usystematyzowane i ujednolicone, zaś komunikacja sektora finansowego została poddana bardziej rygorystycznemu nadzorowi w celu zapewnienia podstawowej przejrzystości. Bardzo szczegółowo przeanalizowano także zagrożenia wewnętrzne oraz ryzyka związane z efektem domina. Egzemplifikacją tych działań są reformy „zbyt duże, by mogły zbankrutować”, które w sposób systematyczny zidentyfikowały instytucje finansowe o znaczeniu systemowym (SIFIs) i nałożyły na nie wyższe wymagania dotyczące adekwatności kapitałowej, bardziej intensywnego nadzoru i lepszych narzędzi naprawczych, w tym ustanowienie Rady Stabilności Finansowej w Bazylei.
Trzy cele do osiągnięcia
1. Świat musi reaktywować prewencyjną praktykę koordynowania polityki przez wiele państw (multilateralizm): wydaje się, że światowi przywódcy spotykają się i dokonują prawdziwego postępu tylko w czasach kryzysu. Wraz ze wzrostem ryzyka grupa G20 zapewne straciła nieco swego blasku w ostatnich latach. Od olbrzymiego nawisu zadłużenia po eksperymentalną politykę monetarną, ryzyko polityczne i protekcjonizm (w tym protekcjonizm finansowy) – świat musi pokonywać niebezpieczne wyzwania w sposób aktywny, aby uniknąć dalszego pogłębiania różnic. Organy wielostronne muszą rozwijać koordynację polityki, unikać połowicznych reform, takich jak generalizacja mechanizmów naprawczych chroniących podatników czy wdrożenie instrumentu umorzenia lub konwersji długu, i nadal promować odpowiedzialne korzystanie z finansowania i odpowiedzialny dostęp do niego, a jednocześnie być odpowiednio przygotowane na następny kryzys.
2. Musimy poprawić przepisy – wspólnie: uzdrowienie systemów bankowych dokonało się nierównomiernie. Na przykład niektóre banki w Europie Południowej pozostają niedokapitalizowane a zagrożone kredyty nadal stanowią plagę w ich bilansach. Ponadto zamknięte koło obrotu aktywami wzmocniło powiązania pomiędzy bankami i rządami. W USA przepisy finansowe mogą zostać zmienione w czasie niespotykanej wcześniej (nad)płynności, co może stworzyć nowe ryzyka finansowe. W rzeczy samej „kuksaniec” ze strony regulacji opartych na zaburzonej symetrii może doprowadzić do niepotrzebnej konkurencji, nadmiernej spekulacji i wątpliwych moralnie zachowań – mówiąc wprost kolejnych nadużyć. Istnieje wiele nieuregulowanych jeszcze kwestii – na przykład równoległe systemy bankowe, zwłaszcza na rynkach wschodzących, i zobowiązania bez pokrycia w państwowych funduszach emerytalnych – a jednocześnie rozbudowane regulacje skutkują nadwyżką oszczędności i hamują rozwój inwestycji.
3. Zachowania (jako sposób postrzegania zjawisk) muszą się zmienić: trudności finansowe są widoczne wszędzie, od poziomu zadłużenia gospodarstw domowych po rynki obligacji skarbowych i klasy aktywów zbliżające się do „bańki”. Tymczasem złożoność i nadmierna technologizacja mogą w konsekwencji dawać fałszywe poczucie bezpieczeństwa. Zawsze jednak będziemy mieli do czynienia z niewiadomymi. Prostota, krytyczne myślenie i, po części, samoregulacja powinny dopełniać z natury rzeczy zawsze spóźnione zmiany legislacyjne.
Ostatni punkt zdaniem Ludovica Subrana jest krytyczny dla przyszłego sukcesu, który podsumował to: „Zbyt wiele przepisów często maskuje brak zaufania i celu; a oba te czynniki są ważne, gdyż finanse to dobry sługa, lecz zły pan”.
O autorze
