Natężenie upadłości firm w Polsce

W ciągu I kwartału tego roku upadło łącznie o 3,1% firm mniej niż w IV kwartale 2013 r. W tym samym okresie upadły 134 spółki prawa handlowego (o 11,3% mniej kwartał do kwartału) i jest to rekordowo niski poziom upadłości w tej grupie od IV kwartału 2010 r. (również 134 upadki). Wyraźne obniżenie się poziomu upadłości wśród spółek prawa handlowego obserwuje się od pięciu miesięcy. Można przyjąć, że do końca bieżącego roku stan ten będzie się utrzymywał. Jednocześnie w I kwartale 2014 r. upadło, aż o 25,0% więcej podmiotów prowadzonych w postaci indywidualnej działalności gospodarczej (55 podmiotów). Związane jest to ze zwiększeniem się wśród przedsiębiorców świadomości o możliwości zakończenia działalności swojego biznesu poprzez ogłoszenie bankructwa. Podwyższony poziom upadłości w tej grupie można zaobserwować od I kwartału 2012 r., kiedy to średnio w kwartale upadało około 50 podmiotów indywidualnych. Przyjmujemy, że upadłości wśród przedsiębiorstw indywidualnych będą się utrzymywały na podobnym poziomie. Jednocześnie liczba bankrutujących przedsiębiorstw indywidualnych 
w porównaniu do ich liczby zamykanych w tradycyjny sposób stanowi znikomą część. 

KUKE S.A. prognozuje, iż w całym roku liczba upadłości spadnie poniżej 800 i wyniesie około 787 wszystkich przedsiębiorstw, czyli 11,2% mniej niż w 2013 roku.

W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy (kwiecień 2013 r. – marzec 2014 r.), na skutek niewypłacalności, działalność gospodarczą zakończyło 840 przedsiębiorstw. Suma upadłości po lutym okazała się o 1,4% niższa od zanotowanej na koniec lutego (852). Przed rokiem, 
w marcu 2013 r. roczna krocząca suma upadłości wynosiła 901. Wynik z tego miesiąca jest lepszy od zeszłorocznego o 6,8%. 

W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy najmniejszą liczbę upadłości w pojedynczym miesiącu ogłoszono w grudniu 2013 r. (52 firmy). Największą liczbę upadłości
w pojedynczym miesiącu ogłoszono w lipcu 2013 r. (94 firmy).

W marcu udział firm prowadzonych w postaci indywidualnej działalności gospodarczej w liczbie podmiotów, których upadłość ogłoszono wynosił 30%. Jest to dużo, ponieważ średni poziom udziału tych firm w ogóle upadłości w ciągu ostatniego roku plasował się na około 24%. W ostatnim miesiącu 19 osób zakończyło prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej ze względu na niewypłacalność. Było to o 5% mniej niż w lutym, gdy upadło 20 podmiotów indywidualnych, jednocześnie było to o 30% mniej niż w marcu 2013 r., kiedy upadło ich 27.

W marcu ogłoszono upadłość 44 przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w formie spółek prawa handlowego. W zeszłym miesiącu upadło ich 45.
W stosunku do marca ub. r., w którym upadło 48 firmy, wynik jest mniejszy o 8,3%. Od pięciu miesięcy możemy zaobserwować zdecydowanie mniejszą liczbę upadłości spółek prawa handlowego niż w ostatnich dwóch latach.

Stosunek upadłości przedsiębiorstw w odniesieniu do liczby średnich i dużych firm obecnych na rynku kształtował się w marcu 2014 r. na poziomie 1,72%.

Na pierwszym miejscu pod względem natężenia upadłości znajduje się branża budowlana. W ciągu miesiąca natężenie upadłości w tej branży uległo niewielkiemu zwiększeniu z 3,45% na 3,46%. W analogicznym okresie 2013 r. natężenie upadłości wynosiło 3,34%. W przedmiotowej branży wciąż występuje wysoki poziom upadłości, jednakże jeszcze w październiku zeszłego roku wynosiło ono 3,82%. Zgodnie z ostatnio opublikowanymi wynikami finansowymi przedsiębiorstw w branży budowlanej zysk na koniec roku wykazało 74,3% przedsiębiorstw, czyli o 1,7pkt. proc. więcej niż rok wcześniej.  Jednakże w tym okresie wypadło z rynku aż 198 przedsiębiorstw budowlanych (w tym okresie 188 firm zbankrutowało) obejmowanych przez GUS badaniem (spadek z 1.773 do 1.575 podmiotów). Zgodnie z danymi GUS roczna dynamika sprzedaży budowlanej uległa 
w lutym zwiększeniu do dodatnich 14,4% z ujemnych -3,9% w styczniu. Po wyeliminowaniu czynników o charakterze sezonowym produkcja budowlano montażowa była o 17,4 wyższa niż w styczniu i o 14,2% wyższa niż przed rokiem.

Na drugim miejscu znajduje się branża związana z działalnością finansową i ubezpieczeniową. Poziom natężenia upadłości w ciągu miesiąca zmniejszył się z 1,98% do 1,78%. Mimo wysokiego miejsca widać poprawę, gdyż w sierpniu ubiegłego roku natężenie upadłości w tej branży wynosiło 2,47%. Świadczy to o tym, iż najsłabsze podmioty w branży uległy likwidacji i wraz z poprawą sytuacji gospodarczej poprawia się koniunktura na usługi pośrednictwa finansowego.

W branży produkującej maszyny i urządzenia wysokość natężenie upadłości uległo zwieszeniu w ciągu miesiąca z 1,65% na 1,76%. Rok temu w marcu wynosiło ono 1,26%. Obecnie branża ta jest ofiarą minionego spowolnienia gospodarczego. Niestety nie wszystkie przedsiębiorstwa dotrwały do końca bessy spowodowanej wstrzymaniem przez inne firmy inwestycji w park maszynowy. Wraz z odrodzeniem się koniunktury odrodzą się inwestycje 
w maszyny i urządzenia, więc to co teraz możemy obserwować jest echem wydarzeń sprzed roku. Zgodnie z danymi GUS na koniec 2013 r. 86% przedsiębiorstw wykazało zysk netto na koniec roku czyli o 0,9 pkt. proc. więcej niż na koniec roku 2012. Niemniej jednak liczba badanych przez GUS przedsiębiorstw w przedmiotowej branży zmalała o 13 w ciągu roku z 498 do 485 (w tym okresie 16 firm zbankrutowało).

Natężenie upadłości wśród hoteli i restauracji utrzymuje się od dwóch miesięcy na poziomie 1,73%, czyli identycznym jak przed rokiem w marcu. Jeszcze w grudniu ubiegłego roku natężenie upadłości w tej branży wynosiło 1,93%. Jest to branża narażona na wahania koniunktury w sposób szczególny, gdyż w dobie spowolnienia zarówno firmy oszczędzają na organizowaniu szkoleń i towarzyszących im imprez jak i klienci indywidualni skłonni są do dokonywania oszczędności w postaci rezygnacji z usług zarówno hoteli jak i restauracji. 

W branży produkcji wyrobów z drewna natężenie upadłości w ciągu miesiąca wzrosło z 1,59% do 1,73%.  Przed rokiem w marcu wynosiło ono 1,38%. Problemy przedmiotowej branży są niejako efektem problemów budownictwa, które do swoich celów potrzebuje wyrobów branży drzewnej. Można liczyć, iż wraz z odradzaniem się budownictwa powróci koniunktura do branży drzewnej produkującej również na rzecz branży meblowej, która kryzys ma już od pewnego czasu za sobą. W branży meblarskiej w marcu zanotowano spadek natężenia upadłości do poziomu 1,66% z 1,97%. W 2013 r. w analogicznym okresie wynosiło ono 3,51%. Tej branży pomógł głównie eksport. Perspektywy są również dość obiecujące, gdyż wraz z ożywieniem w branży budowlanej pojawi się dodatkowy popyt na zakup nowego wyposażenia.

Przed rokiem, w marcu 2013 r. największe natężenie upadłości notowano w branży związanej z kulturą, rozrywką i rekreacją (5,01%), produkcji mebli (3,51%) oraz budownictwie (3,34%). W marcu 2014 r. zerowe natężenie upadłości wystąpiło wśród firm z branży farmaceutycznej oraz branży związanej z wytwarzaniem i przetwarzaniem koksu i rafinacji ropy naftowej. 

W zestawieniu z marcem 2013 r. istotny spadek natężenia upadłości widoczny był m.in. w edukacji (0,40% wobec 1,62%), górnictwie i wydobyciu piasku (0,40% wobec 1,62%), branży związanej z kulturą, rozrywką i rekreacją (1,46% wobec 5,01%), produkcji wyrobów z papieru (1,27% wobec 1,95%), produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych (1,10% wobec 2,17%), oraz branży meblarskiej (1,66% wobec 3,51%). W ciągu roku największy wzrost natężenia upadłości wystąpił w magazynowaniu i działalności pocztowej (1,68% wobec 0,56%), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną i gaz (1,32% wobec 0,43%) oraz produkcji maszyn i urządzeń (1,76% wobec 1,26%).

W marcu 2014 r. najwyższy stosunek upadłości przedsiębiorstw w odniesieniu do liczby średnich i dużych firm w danym województwie wystąpił w województwie dolnośląskim i wynosił 2,07%. Następne w kolejności województwa charakteryzujące się wysokim natężeniem upadłości to: województwo zachodniopomorskie (1,57%), województwo świętokrzyskie (1,56%) i województwo małopolskie (1,47%). Najmniejsze natężenia upadłości odnotowano w województwach warmińsko – mazurskim (0,96%), wielkopolskim (0,96%), podlaskim (0,91%), łódzkim (0,84%), lubelskim (0,77%) i pomorskim (0,58%). Pogorszenie sytuacji w ciągu miesiąca zanotowano w ośmiu województwach. Największy wzrost natężenia zanotowano w województwie świętokrzyskim (z 1,40% na 1,56%). Sytuacja poprawiła się w sześciu województwach, z czego najbardziej w województwie podkarpackim  (z 1,16% na 1,07%), małopolskim (z 1,56% na 1,47%) i zachodniopomorskim (z 1,71% na 1,57). W pozostałych dwóch województwach sytuacja nie uległa zmianie.

Dzięki dokonanej przez Radę Polityki Pieniężnej serii obniżek stóp podstawowych zakończonej w lipcu ubiegłego roku polska gospodarka wciąż odczuwa pozytywne echo obniżenia kosztu pieniądza. Umożliwiło to firmom zmniejszenie kosztów finansowania a przez to zwiększenie funduszu płac, dzięki czemu ustabilizowała się kondycja finansowa gospodarstw domowych. Wpłynęło to również na stopniową poprawę nastrojów konsumentów. Można zauważyć ten fakt we wzroście dynamiki sprzedaży detalicznej, która w lutym bieżącego roku sięgnęła poziomu 7,0% rdr. Po części, w wyniku spadku stóp procentowych obserwujemy wzrost dynamiki PKB. Dane potwierdzają kroczenie gospodarki po ścieżce odradzającego się wzrostu, czego wynikiem jest spadkowa tendencja w liczbie upadłości.

Przy założeniu podwyższenia tempa wzrostu gospodarczego w 2014 roku do poziomu 3,2% oraz podwyższenia wskaźnika rentowności obrotu netto firm do 4,5% utrzymujemy dotychczasową prognozę, iż w bieżącym roku upadnie około 185 firm prowadzonych w postaci indywidualnej działalności gospodarczej, czyli 8,4% mniej 
w stosunku do 2013 roku (202 upadki). Jednocześnie w związku ze znaczącym spadkiem upadłości wśród spółek prawa handlowego obniżamy prognozę, bankructw w tej grupie 
w całym 2014 r. z 654 na  602 upadki (w 2013 r. roku 684 upadki), stanowi to spadek o 12,0%. W całym 2014 roku liczba upadłości wyniesie około 787 wszystkich przedsiębiorstw, czyli 11,2% mniej niż w 2013 roku (886 upadków).