Chiny pozostaną ważną siłą napędzającą globalny wzrost
Dr Mark Mobius
Prezes Templeton Emerging Markets Group
Spadek tempa wzrostu gospodarczego w Chinach oraz jego możliwy wpływ na popyt na surowce, a w konsekwencji także na ich ceny, budzi ogromny niepokój. Najwięcej uwagi skupiają na sobie wahania cen ropy naftowej, choć udział Chin w globalnym zużyciu tego surowca wynosi ok. 12%, zatem jest znaczący, ale mniejszy niż udział Stanów Zjednoczonych. Zmiany popytu w Chinach mogą mieć większy wpływ na ceny wielu innych surowców, w przypadku których udział Chin w globalnym zużyciu jest większy. W 2014 r., Chiny odpowiadały za ok. 22% globalnej konsumpcji zbóż, a udział tego kraju w globalnym zużyciu metali potroił się z 13% w 2000 r. do 47% w 2014 r. Chiny to ważny konsument aluminium, niklu, miedzi, cynku i rudy żelaza. Oczywiście chińska gospodarka nie jest jedynie odbiorcą surowców – rosnąca w tym kraju klasa średnia generuje ogromną siłę nabywczą i napędza dynamiczny rozwój nowych i interesujących z punktu widzenia inwestorów krajowych branż, takich jak kosmetyki, rozrywka (kino, muzyka) i wiele innych.
Wraz z transformacją Chin w kierunku modelu gospodarczego opartego na czynnikach krajowych i odchodzeniu od zależności od eksportu, ogólny wzrost produktu krajowego brutto (PKB) w tym kraju traci na dynamice. Biorąc pod uwagę potężny wzrost rozmiarów chińskiej gospodarki na przestrzeni kilku ostatnich dziesięcioleci, spadek tempa rozwoju nie jest zaskoczeniem, ale nie należy zapominać że wzrosła także wartość tej gospodarki w dolarach. Aktualnie trwa debata na temat możliwych zmian w chińskim popycie na surowce wraz z transformacją modelu ekonomicznego. Uważamy, że jest większe prawdopodobieństwo wzrostu niż spadku chińskiego zużycia energii i metali w dłuższej perspektywie, biorąc pod uwagę ogromne zapotrzebowanie na rozwój i poprawę jakości infrastruktury w Chinach w porównaniu z krajami rozwiniętymi. Ten utrzymujący się popyt będzie najprawdopodobniej stymulowany ciągłą migracją z obszarów wiejskich do chińskich miast. Mamy jednak świadomość, że popyt może nie dorównać dotychczasowym oczekiwaniom rozmaitych producentów surowców, którzy mogli przeszacować wzrost popytu ze strony Chin i innych części świata.
Znaczenie rudy żelaza dla infrastruktury
Popyt na rudę żelaza – surowiec kluczowy w produkcji stali i mający pierwszorzędne znaczenie dla infrastruktury – jest szczególnie istotny dla Chin, które odpowiadają za 50% światowej produkcji stali. Spodziewamy się oczywiście spadku tego udziału, gdy chińska gospodarka będzie w większym stopniu oparta na konsumpcji, a mniej zależna od wzrostu infrastruktury, natomiast inne kraje, takie jak Indie, rozpoczną etap intensywnego rozwoju infrastruktury. Wpływ Chin na ten rynek stał się w każdym razie tak duży, że globalny indeks cen rudy żelaza, który do niedawna był ustalany w Japonii, obecnie oparty jest na cenach stosowanych przy dostawach do chińskich portów. Prężna produkcja stali w Chinach pociąga jednak za sobą koszty, jakimi są gęste chmury smogu nad Pekinem.
Premier Li Keqiang zobowiązał się do rozwiązania tego problemu i oczyszczenia powietrza, poprzez, między innymi, zaostrzenie kar dla przedsiębiorstw naruszających przepisy i regulacje związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń. W związku z organizowaną w Pekinie ceremonią 70-lecia zakończenia II wojny światowej na początku września, zamknięto tysiące stalowni w regionie i wstrzymano prace na tysiącach placów budowy, by ograniczyć smog podczas uroczystości. Ponadto, rząd wprowadził politykę mającą wyeliminować nadwyżki mocy produkcyjnych w przemyśle stalowym, przesuwając część produkcji z prowincji Hebei (w największym stopniu odpowiedzialnej za smog w Pekinie) do regionów położonych na wybrzeżu. Spodziewany jest także wzrost recyklingu, który mógłby mieć wpływ na długofalowe trendy produkcji, zanieczyszczeń i cen.
Choć oczywiście nie jesteśmy w stanie przewidzieć kierunków zmian cen na rynkach surowcowych, wiemy, że w związku z dużym udziałem w zużyciu surowców, Chiny stają się centrum obrotu surowcami, zastępując dominujące dotychczas Londyn i Nowy Jork. Jednym z przykładów tego trendu jest przejęcie Londyńskiej Giełdy Metali (LME) w 2012 r. przez Hong Kong Exchanges and Clearing Ltd.
O autorze
