Młodzież w całej Polsce uczy się myślenia przestrzennego
Ogólnopolski program edukacyjny „Kształtowanie przestrzeni” oraz wieńczący rok szkolny konkurs na stałe wpisały się w polski krajobraz edukacyjny. Jak co roku, 8 czerwca poznajemy laureatów konkursu. W roku szkolnym 2017/18 tematem przewodnim pracy konkursowej była „Księga dobrych praktyk architektonicznych dla naszej szkoły”. Podczas uroczystej Gali nagrodzono zwycięzców rywalizacji.
Polacy wciąż nie przywiązują wystarczającej wagi do tego, jak zagospodarowywana jest przestrzeń publiczna. Nie zauważają otaczającego ich chaosu, nie chcą identyfikować się ze swoim miejscem zamieszkania. Większość z nas ma poczucie, że kreowanie rzeczywistości przestrzennej odbywa się poza ich świadomością i zaangażowaniem, co wynika poniekąd z braku elementarnej wiedzy w tym zakresie. Dotyczy to szczególnie młodzieży, która w przyszłości będzie decydować o poprawieniu lub pogorszeniu jakości naszego otoczenia. Receptą na poprawę przestrzeni publicznej ma być zaproponowany kilka lat temu polskim szkołom kompleksowy program edukacyjny „Kształtowanie przestrzeni”, inspirowany irlandzkim odpowiednikiem pt. „Shaping space”. Pomysłodawcą wprowadzenia powszechnej edukacji architektonicznej w polskich szkołach jest Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej. Program funkcjonuje fakultatywnie w polskich szkołach już od 6 lat przy zaangażowaniu architektów koordynatorów oraz nauczycieli dowolnych przedmiotów, wdrażających gotowe zestawy lekcji tematycznych, składające się głównie z zadań i prac przy okazji realizacji obowiązkowego programu nauczania. Jedynym wymogiem realizacji zajęć jest odbycie krótkiego szkolenia, które zapewnia Izba Architektów RP. Co ważne, szkoła nie ponosi żadnych kosztów z tytułu uczestnictwa w projekcie. Program dedykowany jest młodzieży od 12 do 18 roku. Podręcznik dla nauczyciela w formie .pdf można pobrać bezpłatnie ze strony internetowej Izby Architektów RP (www.izbaarchitektow.pl) z zakładki „Edukacja młodzieży”.
Unikalność w zetknięciu z rzeczywistością
Projekt jest unikalny na skalę europejską, co paradoksalnie bardziej przeszkadza zamiast pomagać… Wdrażanie zajęć w ramach „Kształtowania przestrzeni” często rodzi spore komplikacje w zderzeniu z codzienną szkolną rzeczywistością. – Rozwijanie programu to praca pozytywistyczna u podstaw. Przekonanie nauczycieli, borykających się na co dzień z przeładowaniem programu obowiązkowego, że warto poświęcić swój czas i energię, podjąć wysiłek twórczy oraz wpłynąć na kreowanie gustów, a także smaku przestrzennego swoich uczniów. Często to najpierw nauczycielom trzeba wpoić chęć odpowiedzialności za otaczającą nas rzeczywistość. Za realizacją projektu kryją się setki spotkań, argumentów i wydeptanych ścieżek w urzędach miast, gminy czy dzielnicy. Szansy na intensywny rozwój projektu upatrujemy w naszych partnerach – Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowym Instytucie Architektury i Urbanistyki, które są zainteresowane realizowaniem edukacji architektonicznej. – przekonuje Urszula Szabłowska, koordynator programu Kształtowanie przestrzeni ze strony Izby Architektów RP.
Rozstrzygnięcia konkursowe
Konkurs jest nieodłącznym elementem programu. W tym roku jego tematem była „Księga dobrych praktyk architektonicznych dla naszej szkoły”. Uczestniczące w nim zespoły miały zidentyfikować problemy przestrzenne szkoły oraz zaproponować rozwiązania, odwołujące się do poruszanych w trakcie zajęć architektonicznych zagadnień. Celem projektu była nauka dostrzegania potrzeb społeczności szkolnej oraz próba ich zaspokojenia dostępnymi środkami, co w rezultacie miało pomóc w obudzeniu poczucia odpowiedzialności i sprawczości w kreowaniu oraz zarządzaniu dostępną przestrzenią i – co ważne – nabycie umiejętności pozyskiwania zwolenników dla proponowanych lepszych rozwiązań. Rozwiązania były przedstawianie w formie prezentacji. Uroczyste rozstrzygnięcie konkursu odbyło się podczas Gali w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, w sali Pomnikowej. W kategorii A (12-15 lat) jury konkursowe postanowiło przyznać nagrodę główną Publicznej Podstawowej Szkole Katolickiej im. Św. Stanisława Kostki w Poznaniu za pracę pt. „Zakostkowana Szkoła”. Zespół projektowy wystąpił w składzie: Antoni Chęciński, Antonina Floraszek, Aleksander Gidaszewski, Amelia Kręc, Maksymilian Krumholz, Liliana Rybińska, Agata Tomczak oraz Dorota Łakoma (opiekun grupy). Wręczono również wyróżnienie dla Szkoły Podstawowej Nr 392 im. Jana Bytnara ps. „Rudy” w Warszawie za pracę „Przyszłość sportu w naszej szkole” autorstwa zespołu w składzie: Małgorzata Błońska, Wiktoria Jaszczołt, Wiktoria Nerć, Julia Grabarczyk, Natalia Grzyb, Helena Kulczycka oraz Paulina Godlewska (opiekun grupy).
W kategorii B (15-18 lat) nie przyznano nagrody. Jury, ze względu na wyrównany poziom prac, które weszły do finału przyznało trzy równorzędne wyróżnienia.
O autorze