Zygmunt Berdychowski: Europa na zakręcie – model się wyczerpał, innowacyjność utracona, przyszłość niepewna
W obszernym wywiadzie dla portalu Energetyka24, Zygmunt Berdychowski, założyciel Fundacji Instytut Studiów Wschodnich, wyraził swoje głębokie zaniepokojenie kondycją współczesnej Europy. Według Berdychowskiego, dotychczasowy model funkcjonowania Europy, oparty na globalizacji i liberalizacji handlu, wyczerpał się i nie jest w stanie sprostać współczesnym wyzwaniom. Kontynent, który niegdyś przewodził innowacyjności, obecnie traci swoją pozycję, na co wpływ mają zarówno wewnętrzne regulacje, jak i zmieniające się realia globalne.
Europa w cieniu globalnych zmian
Berdychowski w wywiadzie odniósł się do procesów, które jego zdaniem mogą zaważyć na przyszłości Europy. „Europa już nie jest innowacyjna, nie przoduje. A do tego nakłada na siebie regulacje, które będą jej tylko szkodzić” – podkreślił. Zdaniem Berdychowskiego, zbyt ambitne i często nierealne cele, takie jak bezemisyjność budynków czy zakaz rejestracji samochodów spalinowych od 2035 roku, mogą mieć negatywne konsekwencje dla gospodarki europejskiej. „To naprawdę nie jest odległa data, zostało nieco ponad 10 lat, czyli trochę więcej niż 3600 dni” – zauważył.
Fragmentaryzacja gospodarki i nowe wyzwania
Jednym z głównych tematów tegorocznego Forum Ekonomicznego w Karpaczu będzie, według Berdychowskiego, fragmentaryzacja światowej gospodarki. Globalizacja, która przez dekady napędzała rozwój gospodarczy, ustępuje miejsca fragmentaryzacji, gdzie państwa coraz bardziej skupiają się na ochronie swoich interesów narodowych. „To jest proces, który – niestety – umyka uwadze wielu, a który będzie fundamentalny dla naszej przyszłości” – zaznaczył.
Berdychowski zwrócił również uwagę na rosnącą rolę Azji w globalnej gospodarce, szczególnie w kontekście liczby ludności i dynamicznego rozwoju gospodarczego regionu. „Już sam ten fakt wpływa na balans sił gospodarczych – spółki, które odpuszczają rynek azjatycki, to spółki, które skazują się na margines” – dodał.
Wyczerpany model niemieckiej współpracy z Rosją
W wywiadzie nie zabrakło również odniesień do współpracy Niemiec z Rosją, która według Berdychowskiego wyczerpała się wraz z wybuchem wojny na Ukrainie. „To był model przeciwstawny względem tego, który proponowała np. Warszawa” – stwierdził, wskazując na konsekwencje tej polityki dla niemieckiej gospodarki. Berdychowski zauważył, że problemy gospodarcze Niemiec mogą szybko przełożyć się na inne kraje europejskie, w tym Polskę. „Problemy Niemiec zaraz będą problemami Polski” – podkreślił.
Sztuczna inteligencja i demografia jako wyzwania przyszłości
Kolejnymi kluczowymi wyzwaniami, które poruszył Berdychowski, są sztuczna inteligencja oraz problemy demograficzne. Europa, która niegdyś przewodziła w innowacjach technologicznych, musi teraz stawić czoła wyzwaniom związanym z AI, aby utrzymać swoją pozycję na arenie międzynarodowej. „Obecnie bierzemy udział w wielkim wyścigu po przewagi w AI, to jedna z najważniejszych, jeśli nie najważniejsza rywalizacja tego typu w historii” – zauważył.
Berdychowski zwrócił także uwagę na niską dzietność oraz starzejące się społeczeństwa w Europie, co może stanowić poważne zagrożenie dla przyszłości kontynentu. „Czy w UE dałoby się poprawić dzietność i odtworzyć model rodziny wielopokoleniowej? Bo te elementy mogą być bardzo ważne w nowej rzeczywistości” – zastanawiał się.
Dotychczasowy model wyczerpał się
Zygmunt Berdychowski, w rozmowie z Energetyka24, podkreślił, że Europa stoi przed wielkimi wyzwaniami, które wymagają pilnych i przemyślanych działań. Jego zdaniem, dotychczasowy model funkcjonowania Europy wyczerpał się, a kontynent musi dostosować się do nowych realiów, jeśli chce utrzymać swoją pozycję na arenie międzynarodowej.
O autorze