Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu pod lupą Najwyższej Izby Kontroli
Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu znalazł się na celowniku Najwyższej Izby Kontroli (NIK). W najnowszym raporcie, organ kontroli zarządzenia publicznego zarzuca uczelni poważne nieprawidłowości finansowe i administracyjne.
Według NIK, w latach 2016-2022 uczelnia dopuściła do utraty płynności finansowej. Powodem były m.in. niegospodarne i niezgodne z prawem wydatki, w tym płatności na rzecz Fundacji Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu.
Dysproporcje w finansach uczelni były tak znaczne, że utraciła ona zdolność do regulowania bieżących zobowiązań. Na liście zaległości znalazły się m.in. wynagrodzenia, stypendia, faktury, zwroty dotacji, należności wobec ZUS i US, opłaty za energię oraz zaciągnięte kredyty.
W sytuacji braku płynności finansowej, władze uczelni zdecydowały się na nieprawne finansowanie działalności uniwersytetu ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Z konta funduszu na ten cel przelano ponad 1,9 mln zł.
Również proces udzielania kredytów budzi poważne zastrzeżenia. W 2016 i 2017 roku uczelnia zaciągnęła dwa kredyty na kwotę 7,3 mln zł, z czego 3,3 mln zł przeznaczono na spłatę innych zobowiązań. Dodatkowo, prowizja za udzielenie kredytów wyniosła aż 65,5 tys. zł.
Raport NIK zwraca uwagę na niegospodarne wydatki, jak płatność 101,2 tys. zł odsetek za nieterminowe płatności czy zapłata 90 tys. zł za audyt, który nie był przeprowadzony w trybie konkurencyjnym.
NIK zauważa również, że uniwersytet nie podejmował formalnych działań windykacyjnych w celu wyegzekwowania od studentów należności z tytułu usług edukacyjnych. Nie dochowano też należytej staranności przy udzielaniu ulg w spłacie należności przez studentów, co uszczupliło środki uczelni o ponad 11 tys. zł.
Równie krytycznie NIK oceniła działania uniwersytetu w kwestii utrzymania płynności finansowej. W latach 2013–2016, uniwersytet zmagając się z kryzysem finansowym, zaciągnął dwa kredyty na łączną sumę 7,3 mln zł, w tym 3,3 mln zł na spłatę innych kredytów. Dodatkowo prowizja za udzielenie tych kredytów wyniosła 65,5 tys. zł, pogłębiając problem finansowy uczelni.
Niezgodne z prawem i niegospodarne wydatki również wpłynęły na krytyczną sytuację finansową uczelni. Wśród nich była zapłata 101,2 tys. zł za odsetki od nieterminowych płatności, a także ponad 90 tys. zł za audyt w 2017 r., który nie został przeprowadzony w trybie konkurencyjnym i którego koszt przewyższał trzykrotnie wartość rynkową takiej usługi.
Sytuacja finansowa uniwersytetu wpłynęła również na studentów. NIK stwierdziła, że w latach 2016-2023 rektor uczelni ustalił zawyżone opłaty za postępowanie rekrutacyjne dla cudzoziemców na studia w języku angielskim. Łączna kwota zawyżonych opłat wyniosła 70,8 tys. zł. Ponadto, uczelnia nie podejmowała formalnych działań windykacyjnych w celu wyegzekwowania od studentów należności z tytułu usług edukacyjnych, co stanowi dodatkowy ciężar finansowy.
NIK stwierdziła, że przyjęty sposób nadzoru w Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu nie był w pełni skuteczny, co doprowadziło do powstania licznych nieprawidłowości. Zostały skierowane wnioski do rektora Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu dotyczące poprawy zarządzania finansami, w tym opracowania nowej strategii, właściwego zabezpieczania interesu uczelni w zawieranych umowach, gospodarnego rozporządzania środkami finansowymi oraz terminowego regulowania zobowiązań finansowych.
W związku z powyższymi ustaleniami, Izba Kontroli skierowała zawiadomienia do odpowiednich organów, w tym do organu podatkowego w zakresie nierzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz do Rzecznika dyscypliny finansów publicznych i Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Na podstawie powyższych informacji, jasne jest, że Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu stoi przed poważnym wyzwaniem, aby poprawić swoje zarządzanie finansowe i podjąć odpowiednie działania, aby zwiększyć swoją płynność finansową.
Zważywszy na istotność i znaczenie edukacji artystycznej dla społeczeństwa, szczególnie dla młodych ludzi dążących do kariery w dziedzinie sztuki, konieczne są pilne działania mające na celu usprawnienie zarządzania finansami i nadzoru na uczelnią.
Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu powinien przyjąć strategię mającą na celu zabezpieczenie swojej stabilności finansowej, która obejmować będzie takie działania jak:
O autorze