Nowe prawo przeciwko zatorom płatniczym: Czy 2023 rok przyniesie ulgę dla polskich przedsiębiorstw?
Zatory płatnicze są plagą polskiego biznesu, szczególnie dotykającą sektor małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Nowe przepisy mają na celu zahamowanie tej niekorzystnej tendencji. Czy 2023 rok przyniesie oczekiwane zmiany?
Zatory płatnicze, czyli opóźnienia w regulowaniu zobowiązań, są problemem, z którym boryka się od 80 do 90% polskich przedsiębiorców. Szczególnie dotkliwe są one dla sektora MŚP, który na nich najbardziej traci. Problem ten występuje w niemal każdej branży, ale szczególnie uciążliwy jest w transporcie, gdzie długie terminy płatności są normą.
„Niektórzy przedsiębiorcy narzucają długie terminy płatności i zwlekają z zapłatą, bo wiedzą, że współpraca z nimi bywa kluczowa dla przetrwania podwykonawców. Ci więc nie decydują się na windykację z obawy o utratę dalszych zleceń, a koło się zamyka” – mówi Jakub Gwiazdowski, Head of Partnership & Relations w Transcash.
Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, uchwalona w 2013 roku, miała na celu zahamowanie tej niekorzystnej praktyki. Dopiero jednak w 2020 roku zyskała ona kształt, który umożliwił skuteczne wyciąganie konsekwencji od przedsiębiorstw notorycznie zalegających z płatnościami.
W 2022 roku, na mocy tej ustawy, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył kary na 33 firmy generujące zatory płatnicze, o łącznej wartości 11 mln zł. To znaczny wzrost w porównaniu do 1,5 mln zł w 2021 roku.
2023 rok przynosi kolejne zmiany w prawie, które mają na celu zwiększenie skuteczności walki z zatorami płatniczymi. Nowelizacja ustawy antyzatorowej, uchwalona pod koniec 2022 roku, wprowadza nowe zasady. Teraz każda firma, która w okresie 3 kolejnych miesięcy nie uregulowała w terminie faktur na kwotę co najmniej 2 mln zł, musi liczyć się z karą.
„Nowelizacja jest odpowiedzią na zarzuty mówiące, że ustawa, choć przyniosła zmianę, w dotychczasowym kształcie pozostawała nieskuteczna w stosunku do wielu dłużników” – komentuje Kamil Nowak, Head of Sales w Transcash.
Ustawa wprowadza także ograniczenia terminów płatności. Jeśli dłużnikiem firmy z sektora MŚP jest duża firma, termin zapłaty nie może przekroczyć 60 dni.
Jednak pomimo zmian w prawie, wielu przedsiębiorców uważa je za niewystarczające. Domagają się między innymi całkowitego zakazu cesji, niezależnie od rodzaju płatnika.
Dużym wsparciem dla firm doświadczających zatorów płatniczych jest faktoring, czyli usługa finansowania faktur. Dzięki niej przedsiębiorca może odzyskać pieniądze z faktury nawet w dniu jej wystawienia.
„Nowelizacja zakłada, że duża firma nie będzie mogła zastosować zakazu cesji wierzytelności wobec kontrahenta z sektora MŚP, o ile dłużnik nie będzie podmiotem publicznym. To duża zmiana dla zdecydowanej większości przedsiębiorców, którzy przez zakaz cesji nie mogli sprzedawać wierzytelności lub korzystać z faktoringu” – przekonuje Kamil Nowak.
Ustawa antyzatorowa w nowej odsłonie jest krokiem w dobrym kierunku, ale działania przeciwdziałające zatorom na własną rękę może podjąć każdy przedsiębiorca. Prawdopodobieństwo zatoru rośnie wraz z wydłużaniem terminu płatności, więc warto go negocjować uwzględniając potrzeby firmy.
Transcash, dostawca usług finansowych dla transportu, od kilkunastu lat dba o bezpieczeństwo finansowe firm z branży TSL. W 2022 roku na ich liczniku wybił pierwszy miliard – faktury na tę kwotę sfinansowali od początku działalności faktoringowej.
O autorze