RPA wraca na ścieżkę zrównoważonego wzrostu
Biorąc pod uwagę spadek dynamiki na rynku surowcowym, wiele spółek działających w tym obszarze musi efektywniej zarządzać kosztami, co z kolei ma negatywne konsekwencje dla zatrudnienia. W mojej ocenie, absolutnie kluczowe znaczenie ma współpraca pomiędzy rządem, związkami zawodowymi oraz pracownikami na rzecz stworzenia bardziej elastycznych warunków na rynku pracy, kładąc największy nacisk nie na wysokich płacach, ale na poprawie ogólnego poziomu zatrudnienia.
Uważam, że przywódcy RPA muszą pochylić się nad konstruktywną krytyką i wykazać się większą skłonnością do przyznawania się do błędów i ich naprawiania. Dobrym przykładem w tym kontekście są wprowadzone w ostatnim czasie regulacje wizowe. Turyści przybywający do Republiki Południowej Afryki z tak ważnych rynków, jak Chiny, muszą dziś składać wnioski wizowe osobiście w celu umożliwienia rejestracji danych biometrycznych, przez co ta procedura staje się bardziej czasochłonna i kosztowna, szczególnie, gdy potencjalni goście muszą odbywać długie podróże do placówek zajmujących się obsługą tych wniosków. Co więcej, rodziny podróżujące z dziećmi muszą posiadać zupełne odpisy aktów urodzenia dzieci (poza także obowiązkowymi paszportami), w świetle wprowadzonych w tym roku przepisów, które z jednej strony mają zapobiegać handlowi dziećmi na kontynencie, ale z drugiej strony oznaczają dodatkowe utrudnienia i procedury biurokratyczne dla turystów. Obecnie, gdy słaby kurs południowoafrykańskiej waluty (randa) powinien uczynić z RPA bardzo atrakcyjną destynację turystyczną dla zagranicznych gości, kraj ten notuje spadek liczby przybywających turystów.
Niwelowanie skutków rynkowych wahań
Południowoafrykański rynek akcji radzi sobie w tym roku całkiem nieźle (wzrost o 5,6% od początku roku), w świetle ostatnich wzmożonych wahań na rynku światowym i pomimo słabych fundamentów gospodarki krajowej. Przyglądając się spółkom, których akcje w ostatnich miesiącach notują dobre wyniki, dostrzegamy jedną wspólną cechę: ekspozycję na rynki zagraniczne poprzez prowadzoną działalność. Wraz ze spadkiem kursu południowoafrykańskiego randa w stosunku do dolara amerykańskiego i innych najważniejszych walut, większego znaczenia dla spółek nabrały przychody generowane poza RPA, stanowiące pewnego rodzaju zabezpieczenie przed wahaniami na rynkach walutowych. W połączeniu z generalnie solidnymi bilansami i sprawnymi zarządami, ta cecha podniosła atrakcyjność inwestycji południowoafrykańskich w oczach wielu inwestorów, szczególnie na tle takich rynków, jak Brazylia, gdzie panują skrajne wahania.
Republika Południowej Afryki w dużej mierze uchroniła się przed ostatnią globalną falą wzmożonej zmienności, pomimo znaczącego osłabienia randa w stosunku do USD i innych najważniejszych walut. Niedawny spadek cen ropy okazał się prawdziwym darem od losu, ponieważ ograniczył wpływ inflacji w RPA. Wydatki konsumentów są względnie stabilne, szczególnie wśród lepiej zarabiających obywateli. Osoby pracujące na dobrze płatnych stanowiskach otrzymują podwyżki przewyższające stopę inflacji, co przekłada się na wyższe wydatki. Notujemy spadek dynamiki w obszarze sprzedaży dóbr konsumenckich trwałego użytku, takich jak nowe pojazdy, ponieważ finansowanie takich zakupów staje się coraz trudniejsze wraz z wzrostem stóp procentowych. Uważamy jednak, że te warunki mogą mieć pewien krótkoterminowy pozytywny wpływ na popyt na nietrwałe dobra konsumpcyjne. Według naszych analiz, spółki w RPA są generalnie zarządzane dość konserwatywnie i rzadko mają duże zadłużenie, zatem perspektywa dalszych wzrostów stóp procentowych nie powinna mieć poważniejszego wpływu na sytuację finansową lokalnych przedsiębiorstw.
Wpływ cen ropy na Afrykę
Jeżeli chodzi o inne obszary kontynentu afrykańskiego, rynki importujące produkty ropopochodne, np. Kenia, mogą odczuwać mniejszą presję inflacyjną, dzięki spadkom cen ropy na całym świecie. Kenia notuje jednocześnie mniejsze zyski w walutach obcych w związku ze spadkiem liczby turystów, obawiających się o swe bezpieczeństwo, a także spadkiem eksportu najważniejszych towarów, takich jak kawa. Ogólnie rzecz biorąc, kondycja budżetowa Kenii wciąż wydaje nam się dość stabilna, a bank centralny rozważniej podchodzi do kwestii podnoszenia stóp procentowych w porównaniu z poprzednim cyklem podwyżek, kiedy to zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy byli zaskoczeni nagłymi i potężnymi wzrostami stóp.
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku afrykańskich eksporterów ropy, takich jak Nigeria czy Angola. Niższe ceny surowca przełożyły się na solidny spadek zysków generowanych w walutach obcych, a jeżeli obecne warunki utrzymają się, rządy będą musiały zmierzyć się z rozdętymi deficytami budżetowymi. Nigeria usilnie stara się bronić swej waluty, ale zadanie to okazuje się coraz trudniejsze. Niekorzystny wpływ na nastroje inwestorów miało także długie oczekiwanie na ogłoszenie składu gabinetu przez prezydenta Buhariego. Sytuacja ta zaowocowała jednak interesującymi okazjami wśród akcji nigeryjskich spółek związanych z rynkiem konsumenckim oraz banków, których wyceny stały się całkiem atrakcyjne. Oczywiście należy liczyć się z dużym prawdopodobieństwem tymczasowych trudności, ale biorąc pod uwagę korzystne czynniki demograficzne oraz potencjał do ogólnego wzrostu zamożności w dłuższej perspektywie, wciąż uważamy Nigerię za ekscytujący rynek dla inwestorów.
O autorze
