Jak Polacy zarządzają budżetem domowym?
Single częściej mają problemy z zachowaniem dyscypliny w kwestii wydatków, zarządzanie budżetem domowym stanowi największe wyzwanie dla rodzin z dziećmi, a osoby starsze są najbardziej zdyscyplinowane w zakresie finansów osobistych – wynika z badania Moje ING. Jednak niezależnie od sytuacji rodzinnej, zarządzanie finansami jest jedną z najważniejszych sfer życia dla Polaków.
Wyniki badania Moje ING „Zwyczaje finansowe Polaków”, przygotowanego na zlecenie ING Banku Śląskiego[1] pokazują, że postawy respondentów wobec finansów są determinowane głównie przez sytuację rodzinną. W zależności od tego, czy jesteśmy singlami, żyjemy w związku, posiadamy małe lub dorosłe dzieci, towarzyszą nam specyficzne oczekiwania, a także obawy związane z pieniędzmi. Jednak niezależnie od tych czynników, zarządzanie finansami jest jedną z trzech najważniejszych sfer życia dla Polaków, obok rodziny i zdrowia.
Czas poświęcony na zarządzanie domowym budżetem zwraca się w trojaki sposób. Po pierwsze, zyskujemy większą kontrolę nad naszymi dochodami i wydatkami. Znając swoje zwyczaje zakupowe możemy je zmieniać zgodnie z naszymi priorytetami. Po drugie, zyskujemy większy spokój i poczucie bezpieczeństwa. Mając tzw. fundusz awaryjny, niespodziewane wydatki stają się dla nas mniejszym kłopotem i źródłem frustracji. Po trzecie, poprzez odpowiednie gospodarowanie finansami zyskujemy więcej pieniędzy w budżecie, które możemy spożytkować na nasze najważniejsze potrzeby. Co może być źródłem tych dodatkowych pieniędzy? Wyszukanie lepszej lokaty, zainwestowanie oszczędności w różne instrumenty: akcje, obligacje, fundusze, celem zmniejszenia ryzyka. Wreszcie, dokonanie łatwych oszczędności, np. poprzez zmianę dostawcy prądu i innych mediów na tańszego. Jak widać jest wiele powodów, by na poważnie zająć się swoim budżetem domowym – wyjaśnia Karol Pogorzelski, ekonomista ING Banku Śląskiego.
Każdy z segmentów boryka się z innymi przeszkodami. Młodych, singli i pary nieposiadające dzieci cechuje trudność w myśleniu o finansach w perspektywie długoterminowej i odkładanie poważniejszych budżetowych decyzji na przyszłość. W przypadku rodzin poważną przeszkodą w efektywnym gospodarowaniu budżetem jest mnogość wydatków wywołująca poczucie bezładu. Dla osób starszych główną barierą w kontekście zaangażowania w efektywne planowanie budżetu, poza ograniczonymi zasobami finansowymi jest przywiązanie do tradycyjnych metod kategoryzowania wpływów i wydatków, na dłuższą metę czasochłonnych i uciążliwych.
Single
Co drugi singiel uważa, że dobrze gospodaruje swoimi finansami i nie sądzi, by było to szczególne wyzwanie. Znakomita większość deklaruje, że opłaca rachunki w terminie (80%), ale tylko 59% wie dokładnie, ile wynoszą ich stałe miesięczne wydatki – najmniej ze wszystkich badanych grup. W kwestii finansów młodzi Polacy są dość beztroscy i często bez większego namysłu wydają pieniądze na przyjemności, a 28% woli nie wiedzieć dokładnie, ile pieniędzy wydaję na przyjemności i zachcianki. Single najczęściej także przyznają, że chcieliby ograniczyć pewne wydatki, lecz mu się nie udaje (59%) oraz że oszczędzanie wolą odłożyć na przyszłość (31%). Częściej niż inni przyznają, że oszczędzać byłoby im łatwiej i byliby bardziej zmotywowani, gdyby pojawił się konkretny cel (71%). Ewentualne małe oszczędności odkładają na wakacje bądź na czarną godzinę.
DINKsy
Osoby będące w stałych związkach, ale nieposiadające jeszcze dzieci, czyli DINKsy (Double Income, No Kids) subiektywnie pewniej czują się w świecie finansów na tle reszty respondentów – uważają, że dobrze zarządzają finansami (70%). Deklarują, że wiedzą dokładnie ile wynoszą ich wydatki (71%) oraz jaki jest stan ich konta bankowego (77%), są generalnie zdyscyplinowani w kwestii finansów i opłacają rachunki w terminie (85%), ale jeszcze niekoniecznie intencjonalnie chcą oszczędzać. Mają za sobą pierwsze doświadczenia z instrumentami finansowymi – kredytami, pożyczkami czy lokatami, ale pieniądze to dla nich nadal tylko środek do realizacji celów, marzeń i zaspokojenia potrzeb. Towarzyszy im duża potrzeba sprawczości – jeśli czegoś szczególnie pragną, prędzej zaczną na to oszczędzać niż będą posiłkować się pożyczką (67%). Co drugi DINKs ma odłożoną pewną kwotę na niespodziewane wydatki (56%) – co jest najwyższym odsetkiem wśród badanych grup. DINKsy chętniej od innych odkładają pieniądze na wakacje lub wyjazd – ten cel oszczędzania wymieniają najczęściej (51%).
O autorze
