2018 rokiem danych – trzy megatrendy dla sektora bankowego
Często słyszymy, że regulacje i technologia to główne czynniki zmian w bankowości. Teza ta jest wciąż prawdziwa, jednak może przysłaniać bardziej istotny fakt. Motorem tych zmian są bowiem czynniki, które ze względu na stopień złożoności i dalekosiężne skutki wymagają fundamentalnych zmian w modelach biznesowych i strukturach operacyjnych banków, stawiając dane w centrum uwagi.
Unijna dyrektywa PSD2 w sprawie usług płatniczych oraz technologia API spowodują większą mobilność i dostępność danych klientów posiadanych przez banki. To ważna zmiana, jest jednak tylko jednym z przykładów znacznie większej transformacji. Obecnie wiele naszych aktywności realizowanych jest elektronicznie, generuje się więc znacznie więcej danych (i w większej liczbie miejsc), niż kiedykolwiek wcześniej. To pokazuje jak zmienia się sposób tworzenia, wymiany i rejestrowania wartości finansowej, a to z kolei wymaga stworzenia modeli biznesowych ukierunkowanych na dane, jeżeli banki mają uniknąć marginalizacji.
W gospodarkach agrarnych, poprzedzających gospodarki pieniężne, wartość wymieniano i generowano za pośrednictwem węzłów, na przykład rynków z niewielką liczbą uczestników, interakcji i powiązaniach z innymi węzłami. Te zdecentralizowane modele, które wymieniały mało informacji między sobą, zastąpiły modele scentralizowane. Stało się to, kiedy interakcje finansowe zaczęły być powiązane z podmiotami państwowymi (np. ministerstwami skarbu, bankami centralnymi, organami podatkowymi), które dyktowały warunki pośrednictwa finansowego i zdominowały przepływy danych w tym zakresie. Obecnie obserwujemy narodziny modelu rozproszonego, w ramach którego rządy tworzą jedynie ramy, które pozwalają podmiotom na wybór przekazywanych wartości z szerokiej gamy opcji, z wykorzystaniem takich technologii API czy blockchain. W tym modelu to konsumenci i platformy stają się nowymi węzłami sieci, połączonymi dzięki API, uzyskującymi, wymieniającymi i łączącymi wiele przepływów danych.
W rozproszonej gospodarce cyfrowej banki mają dostęp do większej ilości danych, ale kosztem mniej kompletnego obrazu aktywności i potrzeb klientów. Mimo iż oddziaływanie cyfryzacji na inne sektory jest faktem, to w 2018 roku w przypadku bankowości stanie się ono bardziej wyraźne. W ciągu najbliższych 12 miesięcy i później będziemy świadkami trzech „megatrendów”, które nakreślą przyszłe potrzeby klientów oraz zmiany, które banki muszą wprowadzić, aby utrzymać swoją pozycję.
Pierwszym megatrendem, który w dalszym ciągu będzie motorem zmian w modelach biznesowych banków, jest dynamiczna cyfryzacja usług, która w ostatnim dziesięcioleciu wpłynęła na kształt wielu innych branż. Nowe usługi wykorzystują innowacyjne rozwiązania by zapewnić klientom większą szybkość, wybór i prostotę, co ma jednocześnie implikacje dla tradycyjnej roli banków w finansowym łańcuchu wartości. W miarę jak coraz więcej usług na rzecz konsumentów i przedsiębiorstw świadczonych jest drogą elektroniczną, generowane przepływy danych stają się bardziej zróżnicowane, a usługi bankowe w większym stopniu zintegrowane z wewnętrznymi systemami podmiotów trzecich. Tym samym banki ryzykują utratę kontroli i przejrzystości w odniesieniu do danych klientów i relacji z nimi.
Po redukcji marż i rewolucji w modelach biznesowych w innych sektorach, cyfryzacja usług wpływa obecnie na sektor bankowy, w szczególności przez regulacyjne wsparcie „otwartej bankowości” – naszego drugiego megatrendu na 2018 rok. Wraz z wejściem w życie PSD2 organy nadzoru zachęcają sektor fintech do konkurencji, osłabiając tradycyjną kontrolę banków nad informacjami o rachunkach i transakcjach, a równocześnie – bezpośrednio lub pośrednio – ułatwiając wejście nowych graczy na takie segmenty rynku, jak zarządzanie majątkiem czy kredyty. Dopuszczając nowe formy konkurencji i decentralizując dane, nowe ramy prawne pozytywnie wpływają na firmy, które mogą wykorzystać nowe zasoby do tworzenia produktów, co zmusi banki do dostosowania się zarówno pod względem operacyjnym, jak i strategicznym.
O autorze