16 marca dom aukcyjni Libra wystawi na aukcję kolejne dzieła
jednego z najsłynniejszych świadectw wojny w sztuce światowej:
– O żadnym przedmiocie nie ma tu mowy – pisał o abstrakcyjnym morskim widoku – Nie ma w nim nic, co zwykle skupia uwagę – mimo to przyjemnie jest nań patrzeć. Jeśli to czujecie, jesteście wrażliwi na kolor.
Futerał na milczenie
Malowana na desce i podbita płaszczem „Wyspa umarłych” powstała w 1990 r., natomiast „Otwiera się” – pod koniec lat 70-tych, już jako ten inny etap, bardziej kłujący. Senno-surrealistyczny dorobek Erny Rosenstein jest właśnie jedną z tych poezji – zapisów niedosłownych – wspominanych przez Mariana Turskiego. „Bardzo potrzebny mi ochraniacz serca… albo może jakiś futerał na milczenie” – pisała malarka w wierszu „Niewypowiedź”, streszczając w dużej mierze twórczość, w której dręczący niepokój przedostaje się wyłącznie przez detale: urywające się w górze schody, pełznące języki ognia, czasem szparę jak rozcięcie, z której sączy się żywa czerwień. Ta ostatnia żarzy się właśnie na piaskowym jak tynk „Otwiera się”, którego wartość stołeczna Libra szacuje w przedziale 130-160 tys. zł.
„Tablica czerwona” Jonasza Sterna powstała rok przed obrazem Erny Rosenstein. Artysta, który dosłownie przeżył własną egzekucję, upadając w głęboki rów na moment przed wystrzałem kuli, początkowo tworzył tak, jakby jego pracowni wojenny dramat nawet nie musnął. Po latach dopiero odnalazł dla niego metaforę, układając na płótnie symboliczne i brakujące macewy ze zwierzęcych szczątków: rozdrobnionych szkieletów, ptasich piór, rybich ości.
Jego zdaniem, to kości przechowywały pamięć o życiu najtrwalej i to one nie powinny być rozwlekane jak odpadki – co w judaizmie odbiera nadzieję na zbawienie – tylko pochowane na cmentarzu.
Marian Turski zakończył pisaną dla Libry recenzję słowami:
– …dlatego takie znaczenie przykładam do sztuki trojga ocaleńców: Jonasza Sterna, Erny Rosenstein i Henryka Strenga-Włodarskiego. Każdy z nich inaczej, innymi środkami i formami wyrazu przekazuje swoją traumę, każdy z nich inne świadectwo daje swojemu wyzwalaniu się z traumy. Czy potrafili się do końca wyzwolić? Pomyślmy o tym, gdy oglądamy dzieła ludzi tak wybitnych, tak ciężko doświadczonych.
Dom aukcyjny Libra przeprowadzi aukcję wymienionych dzieł 16 marca w Warszawie. Poprzedzającą aukcję wystawę można oglądać bezpłatnie.
Katalog aukcji: https://artlibra.pl/aukcje/aukcja-sztuki-xx-i-xxi-wieku-2/
O autorze
