NIK po kontroli Centralnego Instytutu Ochrony Pracy: kasa wydana, a efektów nie ma

Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy realizował w latach 2017-2019 nowe rozwiązania techniczne i organizacyjne, mające optymalnie kształtować warunki pracy. Umożliwiał to Program Wieloletni „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”. Niestety realizacja Programu nie przyczyniła się skutecznie do osiągnięcia jego celów. Ustalenie, w jakim stopniu efektywnie były realizowane projekty w ramach Programu było niemożliwe z uwagi na brak zbiorczych informacji, dotyczących osiągnięcia zakładanych wskaźników. Na realizację czterech etapów Programu Wieloletniego (2008-2019) wydano ogółem 404 mln zł. Jednak brak właściwego nadzoru nad Programem i wdrażaniem jego wyników przez ministra właściwego ds. pracy, stwarza wysokie ryzyko wydatkowania tych środków niecelowo i nieoszczędnie.

Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB) prowadzi badania naukowe i prace rozwojowe dotyczące ochrony pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii oraz wdrażania ich wyników by eliminować lub ograniczać przyczyny wypadków przy pracy i choroby zawodowe. W Polsce stan bezpieczeństwa i higieny pracy wciąż nie dorównuje osiągniętemu w wielu krajach Unii Europejskiej. W wypadkach przy pracy, każdego roku ginie około 300 osób, zaś niemal 500 tys. pracuje w warunkach przekroczenia dopuszczalnych wartości ekspozycji zawodowej. W 2019 r. wydatki związane z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi wyniosły ponad 5 mld zł.

Realizacja Programu Wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” miała przyczynić się do znacznego ograniczenia liczby osób zatrudnionych w warunkach narażenia na czynniki niebezpieczne, szkodliwe, uciążliwe oraz ograniczenia związanych z nimi wypadków przy pracy, chorób zawodowych i wynikających z tego strat ekonomicznych i społecznych oraz wydłużenia aktywności zawodowej. Program realizowany jest od 2008 r. w trzyletnich etapach. Do tej pory zrealizowano cztery etapy. Piąty będzie realizowany w latach 2020-2022.

NIK skontrolowała Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS), Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB) i dziesięć jednostek naukowych w Gdańsku, Lublinie, Łodzi i Warszawie. Kontrola objęła lata 2017-2020 (I półrocze).