Ufajmy sobie i twórzmy dobre prawo

Ponad dwie trzecie uczestników (68%) odpowiedziało, że polskie prawo tworzone jest w zbyt szybko, bez właściwych analiz strategicznych oraz nie licząc się z opinią obywateli. 16% uważa, że polskie prawo tworzy się faworyzując wybrane grupy społeczne, a 15%, że zbyt wolno, w sposób nienadążający za potrzebami. Nie padła żadna odpowiedź, że powstaje ono właściwie, zgodnie ze światowymi standardami.

Na pytanie drugie „Polskie prawo związane z działalnością gospodarczą jest:” 42% uczestników odpowiedziało, że niejasne, zbyt skomplikowane, a 41%, że utrudnia ono działalność gospodarczą; 14% stwierdziło iż jest ono zmieniane zbyt często, a 2% że nieskutecznie przeciwdziałające nieuczciwej konkurencji. Tylko 2% biorących udział w badaniu osób stwierdziło: „takie jak być powinno”.

Zdaniem uczestników konferencji udział obywateli w procesie stanowienia prawa w Polsce jest śladowy (42%), niewielki (41%) lub mógłby być większy (12%). Tylko 5% uważa, że jest on właściwy. Niewielkie różnice występują w odniesieniu do przedsiębiorców. Zdaniem 43% respondentów udział tej grupy w procesie stanowienia prawa jest niewielki, według 32% – śladowy, 22% stwierdziło, że mógłby być większy, a tylko 4% uznało iż jest on właściwy (2%), a nawet nadmierny (2%).

Zapytani o to, kto powinien być głównym inicjatorem zmian prawa blisko połowa (48%) była zdania, że obywatele i organizacje pozarządowe, dopiero potem rząd (36%), przedsiębiorcy
(12%), w znacznie mniejszym stopniu prezydent lub parlament (3%). Natomiast nikt nie stwierdził, że głównymi inicjatorami zmian prawa powinny być związki zawodowe.

Według uczestników konferencji konsultacje społeczne w Polsce są praktycznie fikcją (36%) albo traktowane przez decydentów wyłącznie jako uciążliwy obowiązek (22%). Niemalże jedna czwarta (24%) badanych uważa, że mogłyby one być pożyteczne, gdyby zmienić ich zasady, a 17%, że informują jedynie o wycinkowych interesach poszczególnych grup. O tym, że konsultacje dają decydentom ważną wiedzę przekonanych było tylko 2% biorących udział w badaniu.

Zdaniem aż 58% respondentów lobbing to pozytywne działanie, poszerzające wiedzę na temat konsekwencji zmian prawa, zaś 26% stwierdziło że korzystnie wpływa na budowę społeczeństwa obywatelskiego. Tylko 9% oceniło lobbing jako działanie negatywne polegające na popieraniu jednych kosztem drugich. Jako działanie korupcjogenne lobbing postrzega 4% ankietowanych – dokładnie tyle samo uważa, że przeciwdziała on korupcji.

Komentuje: Zbigniew W. Żurek
wiceprezes BCC, sekretarz Prezydium TK ds. Społeczno-Gospodarczych,
przewodniczący Zespołu problemowego ds. rozwoju dialogu społecznego