BCC: Na zmianę podatków trzeba odpowiednio przygotować przedsiębiorców
Z punktu widzenia polityki rządu w obszarze podatkowym, niewątpliwie ostatnie tygodnie upływają pod hasłem „Nowego Ładu Podatkowego”, którego szczegółów wciąż jednak brakuje.
– W naszej ocenie, sama inicjatywa – jak rozumiemy – głębokiej reformy systemu podatkowego tak, aby był w stanie sprostać nowym wyzwaniom społeczno-gospodarczym, a także aby wspierał przedsiębiorczość, innowacyjność, inwestycje, pracę i dążenie obywateli do rozwoju (w tym rozwoju zawodowego) jest jak najbardziej słuszna. Ważne jest jednak, aby właściwie dobrać narzędzia do realizacji tych celów – mówi Michał Borowski, minister ds. podatków w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC.
– Samo obniżenie podatku dochodowego od osób fizycznych dla najuboższych obywateli, czy też podniesienie kwoty wolnej od podatku, przy jednoczesnym podwyższeniu opodatkowania dla osób lepiej zarabiających nie wystarczy na przekazanie tak potrzebnego po pandemii impulsu całej gospodarce – wyjaśnia. – Również punktowe sterowanie poprzez ulgi i zwolnienia, czy inne preferencje podatkowe dla podatników spełniających określone kryteria nie uwolni potencjału gospodarczego przedsiębiorców w takim stopniu, w jakim byśmy wszyscy tego oczekiwali. To dlatego kompleksowa debata nad systemem podatkowym w nowych czasach i przy nowych wyzwaniach stojących przed naszym krajem jest tak istotna – podkreśla minister podatków w Gabinecie Cieni BCC.
Warto zwrócić uwagę na najnowsze dane dotyczące wpływów z tytułu różnego rodzaju podatków sektorowych, które zostały ostatnio wprowadzone, w szczególności w porównaniu do wyników branż dotkniętych daną daniną. – W przypadku podatku cukrowego z jednej strony wyraźnie widać, że wpływy za pierwsze 2 miesiące obowiązywania nowej daniny mogą nie pozwolić na realizację zabudżetowanych na cały rok wartości. Z drugiej strony, widać dość wyraźnie spadki sprzedaży napojów, a tym samym wpływów z tytułu innych podatków w tej branży – mówi Michał Borowski.
– Deklarowane idee, czy cele wprowadzania tych podatków (opłat) to jedno, natomiast założenia budżetowe dla wpływów z tego tytułu to drugie. Jeżeli poziom zakładanych wpływów z wprowadzanych ostatnio licznych nowych danin nie będzie zbliżał się do zakładanego przez rząd poziomu, pojawi się pytanie o inne/nowe źródła zniwelowania powstałego niedoboru, tym bardziej, że w wielu przypadkach uzyskiwane wpływy miały zasilać określone fundusze, czy instytucje i realizowane przez nie zadania. Taka sytuacja może stanowić podstawę do poszukiwania dodatkowych wpływów budżetowych poprzez kolejne daniny – przestrzega minister Gabinetu Cieni BCC.
REKOMENDACJE DLA RZĄDU
1. Niezmiennie należy wprowadzać zmiany podatkowe z odpowiednio długim vacatio legis. Częściowo postulaty BCC w tym zakresie są wysłuchiwane, ale nadal jednak w niektórych przypadkach zmiany podatkowe wprowadzane są zbyt szybko, co nie daje przedsiębiorcom wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do wprowadzanych zmian. Postulat ten jest szczególnie istotny w sytuacji pandemii COVID-19, gdyż działalność wielu przedsiębiorców jest mocno ograniczona i czas reakcji służb księgowo-podatkowych w organizacji wydłuża się.
2. W ramach tzw. Pakietu SLIM VAT 1.0, który zaczął obowiązywać od 1 stycznia 2021 r., wprowadzono zmiany dotyczące zasad ujmowania faktur korygujących in minus (zmniejszających podstawę opodatkowania), które budziły i nadal budzą wiele kontrowersji, niejasności i problemów wśród przedsiębiorców. Niestety, niewiele pomogły w tym względzie również objaśnienia Ministerstwa Finansów do wprowadzanych zmian. Kwestię tą należy zweryfikować i znowelizować tak, aby słuszne założenia upraszczania systemu podatkowego dla przedsiębiorców przyjęte przez resort finansów przyniosły w tym zakresie efekt.
3. Rozsądne wprowadzanie nowych, kosztownych obowiązków dla przedsiębiorców. Nowelizowane przepisy o VAT w zakresie tzw. systemu TAX FREE wprowadzają obowiązek posiadania kas on-line przez przedsiębiorców uczestniczących w tym systemie już od 1 stycznia 2022 r. Większość przedsiębiorców działających w tym systemie to małe i średnie biznesy (sklepy), w dużej mierze działające w centrach handlowych, które z uwagi na COVID-19 przez wiele miesięcy pozostają zamknięte. Dla tych przedsiębiorców kasy on-line oznaczają konieczność poniesienia znacznych wydatków na ich zakup, uruchomienie, przeszkolenie pracowników. Warto przemyśleć, czy przyjęte w innych realiach gospodarczych założenia i terminy dotyczące wprowadzania kas on-line nie powinny zostać zrewidowane po to, aby nie obciążać przedsiębiorców dodatkowymi kosztami w tych bardzo trudnych dla nich czasach.
PODSUMOWANIE DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ RZĄDU
Z punktu widzenia polityki rządu w obszarze podatkowym, niewątpliwie ostatnie tygodnie upływają pod hasłem „Nowego Ładu Podatkowego”, którego szczegółów wciąż jednak brakuje. W naszej ocenie, sama inicjatywa – jak rozumiemy – głębokiej reformy systemu podatkowego tak, aby był w stanie sprostać nowym wyzwaniom społeczno-gospodarczym, a także aby wspierał przedsiębiorczość, innowacyjność, inwestycje, pracę i dążenie obywateli do rozwoju (w tym rozwoju zawodowego) jest jak najbardziej słuszna. Ważne jest jednak, aby właściwie dobrać narzędzia do realizacji tych celów.
Samo obniżenie podatku dochodowego od osób fizycznych dla najuboższych obywateli, czy też podniesienie kwoty wolnej od podatku, przy jednoczesnym podwyższeniu opodatkowania dla osób lepiej zarabiających nie wystarczy na przekazanie tak potrzebnego po pandemii impulsu całej gospodarce – wyjaśnia. – Również punktowe sterowanie poprzez ulgi i zwolnienia, czy inne preferencje podatkowe dla podatników spełniających określone kryteria nie uwolni potencjału gospodarczego przedsiębiorców w takim stopniu, w jakim byśmy wszyscy tego oczekiwali. To dlatego kompleksowa debata nad systemem podatkowym w nowych czasach i przy nowych wyzwaniach stojących przed naszym krajem jest tak istotna.
Pozytywy
1. Poza bardzo niefortunną zmianą dotyczącą ujmowania faktur korygujących in minus zawartą w pakiecie SLIM VAT 1.0, ideę upraszczania systemu VAT poprzez sukcesywne likwidowanie niepotrzebnych formalności, barier czy wymogów technicznych należy ocenić pozytywnie. Zarówno wprowadzony pakiet SLIM VAT 1.0, jak i opracowywany obecnie pakiet SLIM VAT 2.0, przyczyniają się do likwidacji uciążliwości systemu VAT – przynajmniej od strony technicznej.
2. Warto zwrócić uwagę na trwający proces naboru podatników do pilotażu tzw. Programu Współdziałania. To nowatorskie rozwiązanie oparte na koncepcji tzw. Cooperative Compliance, zakłada wprowadzenie relacji na linii podatnik – administracja skarbowa opartych o wzajemne zaufanie, transparentność i współpracę. Podobne programy z powodzeniem wprowadzane były w innych krajach europejskich i cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem przedsiębiorców, dając jednocześnie bardzo wymierne korzyści administracji podatkowej. Podstawowym wymogiem przystąpienia do tego typu programów jest wdrożenie przez podatnika odpowiednio wysokich standardów wewnętrznego nadzoru nad rozliczeniami podatkowymi. Wyznaczanie tych standardów jest z pewnością właściwym kierunkiem działania. Miejmy nadzieję, że pilotaż programu pokaże, iż również w Polsce możliwe jest budowanie partnerskich relacji administracji podatkowej i przedsiębiorców.
Zagrożenia
Warto zwrócić uwagę na najnowsze dane dotyczące wpływów z tytułu różnego rodzaju podatków sektorowych, które zostały ostatnio wprowadzone, w szczególności w porównaniu do wyników branż dotkniętych daną daniną. W przypadku podatku cukrowego z jednej strony wyraźnie widać, że wpływy za pierwsze 2 miesiące obowiązywania nowej daniny mogą nie pozwolić na realizację zabudżetowanych na cały rok wartości. Z drugiej strony, widać dość wyraźnie spadki sprzedaży napojów, a tym samym wpływów z tytułu innych podatków w tej branży. Deklarowane idee, czy cele wprowadzania tych podatków (opłat) to jedno, natomiast założenia budżetowe dla wpływów z tego tytułu to drugie. Jeżeli poziom zakładanych wpływów z wprowadzanych ostatnio licznych nowych danin nie będzie zbliżał się do zakładanego przez rząd poziomu, pojawi się pytanie o inne/nowe źródła zniwelowania powstałego niedoboru – tym bardziej, że w wielu przypadkach uzyskiwane wpływy miały zasilać określone fundusze, czy instytucje i realizowane przez nie zadania. Taka sytuacja zaś może stanowić podstawę do poszukiwania dodatkowych wpływów budżetowych poprzez kolejne daniny.
O autorze