Upadłości firm w Polsce – prognozy KUKE

Z danych pochodzących z Monitora Sądowego i Gospodarczego wynika, iż sądy gospodarcze w III kwartale 2013 r. ogłosiły upadłość 228 przedsiębiorstw. Było to o 16,9% więcej niż w III kwartale 2012 r., w którym zanotowano 195 upadłości oraz o 21,9% więcej niż w III kwartale 2011 r., w którym to miało miejsce 187 takich zdarzeń. W samym wrześniu opublikowano 67 orzeczeń o upadłości firm (tyle samo co w sierpniu 2013 r., oraz 28,8% więcej niż we wrześniu 2012 r.). We wrześniu 2013 r. najwyższe natężenie upadłości wystąpiło w województwie zachodniopomorskim (2,33%) i dolnośląskim (2,14%). Najmniejsze natężenia upadłości odnotowano w województwach lubelskim (0,78%), opolskim (0,97%) i świętokrzyskim (1,07%). Nadal wysoki poziom bankructw można zaobserwować w branżach: budowlanej, produkcji wyrobów z papieru, meblarskiej oraz kulturze, rozrywce i rekreacji aczkolwiek w przypadku dwóch ostatnich branż można zaobserwować poprawę.

W ciągu III kwartału tego roku upadła dokładnie taka sama liczba podmiotów jak w II kwartale 2013 r. Jednocześnie upadło o 11,3% mniej podmiotów prowadzonych w postaci indywidualnej działalności gospodarczej oraz o 3,4% więcej firm prowadzących działalność gospodarczą w formie spółek prawa handlowego. 

 

W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy (październik 2012 r. – wrzesień 2013 r.) na skutek niewypłacalności, działalność gospodarczą zakończyło 948 przedsiębiorstw. Suma upadłości z ostatnich dwunastu miesięcy po wrześniu okazała się o 1,6% wyższa od zanotowanej na koniec sierpnia (933). Przed rokiem tj. we wrześniu 2012 r. roczna krocząca suma upadłości wynosiła 800 firm. Wynik bieżący jest więc o 18,5% gorszy. W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy, najmniejszą liczbę upadłości w pojedynczym miesiącu ogłoszono w maju (60 firm). Największą liczbę upadłości w pojedynczym miesiącu ogłoszono w lipcu (94 firmy). 

 

W ostatnim miesiącu udział firm prowadzonych w postaci indywidualnej działalności gospodarczej w liczbie podmiotów, których upadłość ogłoszono wynosił 18%. Jest to niższy poziom niż zwykle, gdyż średni poziom udziału tych firm w ogóle upadłości w ciągu ostatniego roku plasował się na poziomie około 23%. W ostatnim miesiącu 12 osób zakończyło prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej ze względu na niewypłacalność. Jest to taka sama liczba podmiotów jak w sierpniu, w którym również upadło zaledwie 12 takich firm, jednocześnie o 33% więcej niż we wrześniu 2012 r. kiedy upadło ich 9.

We wrześniu ogłoszono upadłość 55 przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w formie spółek prawa handlowego. W zeszłym miesiącu upadło ich również 55. W stosunku do września ub. r., w którym upadły 43 firmy wynik jest większy o 27,9%.  

Stosunek upadłości przedsiębiorstw w odniesieniu do liczby średnich i dużych firm obecnych na rynku kształtował się we wrześniu 2013 r. na poziomie 1,87%.

Pierwsze miejsce wśród branż o najwyższym natężeniu zajęła branża budowlana. W ciągu miesiąca uległo ono zwiększeniu o 0,08 pkt. proc. do poziomu 3,60%. W analogicznym okresie 2012 r. wynosiło ono 2,86%. Istnieje szansa na ustabilizowanie się sytuacji w przedmiotowej branży ze względu na pobudzenie firm budowlanych poprzez wynegocjowane kwoty w ramach funduszy Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Kolejnym czynnikiem mogącym pobudzić rynek budowlany może być uruchomienie w przyszłości programu „Mieszkanie dla młodych”.

W branży, której podmioty zajmują się działalnością związaną z kulturą, rozrywką i rekreacją we wrześniu poziom natężenia upadłości w skali miesiąca nie uległ zmniejszeniu i wynosi 3,44%. Natężenie upadłości w tej branży w ciągu kilku miesięcy uległo znaczącemu obniżeniu (w maju 5,03%). Poziom przychodów w tej branży jest mocno uzależniony od kondycji portfeli społeczeństwa. Zatem poprawa w tej branży może świadczyć o stabilizacji w domowych finansach. 

Wrzesień  był kolejnym miesiącem, w którym spadało natężenie upadłości wśród firm meblarskich, w ciągu miesiąca zmniejszyło się ono z 2,50% do 2,34%. W zeszłym roku w analogicznym okresie wynosiło 2,54%. Po raz pierwszy w tym roku natężenie upadłości wśród firm meblarskim jest niższe niż rok wcześniej. Dzięki eksportowi branża meblarska najgorsze ma już za sobą.

Drugi miesiąc z rzędu zauważalnie podniósł się poziom natężenia upadłości w branży wytwarzania i zaopatrywania w energie elektryczną i gaz z 0,43% w lipcu na 0,86% w sierpniu oraz do 1,29% po wrześniu.

Przed rokiem we wrześniu 2012 r. największe natężenie upadłości dotyczyło produkcji pozostałego sprzętu transportowego (3,89%), branży poligraficznej i reprodukcyjnej (3,69%), działalności związanej z kulturą, rozrywką i rekreacją (3,19%), budownictwa (2,86%) oraz produkcji mebli (2,54%).

W sierpniu 2013 r. zerowe natężenie upadłości wystąpiło wśród firm zajmujących się produkcją pojazdów samochodowych i części, branży farmaceutycznej oraz branży związanej z wytwarzaniem i przetwarzaniem koksu i rafinacji ropy naftowej. 

W zestawieniu z wrześniem 2012 r. istotny spadek natężenia upadłości widoczny był m.in. w branży związanej z produkcją pozostałego sprzętu transportowego (1,97% wobec 3,86%), poligrafią i reprodukcją (0,61% wobec 3,69%) i górnictwie i wydobyciu piasku (0,70% wobec 2,18%).

We wrześniu 2013 r. najwyższy stosunek upadłości przedsiębiorstw w odniesieniu do liczby średnich i dużych firm w danym województwie nastąpił w województwie zachodniopomorskim i wynosił 2,33%. Następne w kolejności województwa charakteryzujące się najwyższym natężeniem upadłości w Polsce to województwo dolnośląskie (2,14%) i województwo mazowieckie (1,61%). Najmniejsze natężenia upadłości odnotowano w województwach opolskim (0,97%) i lubelskim (0,83%). Pogorszenie sytuacji zanotowano w sześciu województwach. Największą skalę pogorszenia w ciągu miesiąca zanotowano w województwie mazowieckim (z 1,47% na 1,61%) i kujawsko – pomorskim (z 1,11% na 1,22%). Sytuacja poprawiła się w siedmiu województwach z czego najbardziej w województwie opolskim (z 1,13% na 0,97%) i zachodniopomorskim (z 2,47 % na 2,33%). W trzech województwach sytuacja nie uległa zmianie.

W zeszłym miesiącu Główny Urząd Statystyczny przekazał dane o rachunkach narodowych, dotyczące drugiego kwartału 2013 r. Potwierdziły one tezę, że koniunktura swoje minimum osiągnęła na początku 2013 roku. Roczna dynamika PKB w II kwartale 2013 r. wyniosła 0,8% wobec 0,5% w kwartale pierwszym i 0,7% 1,3%, 2,3% i 3,5% zanotowanych odpowiednio w IV, III, II, I kwartale 2012 r. oraz 4,9% podsumowujących czwarty kwartał roku 2011. Po pięciu kolejnych spadkach dynamiki, zanotowany został pierwszy wzrost. Jednocześnie GUS odnotował bardzo wysoki wzrost rentowności obrotu netto firm w II kwartale 2013 r., ponieważ rentowność z 3,2% po I kwartale podniosła się do poziomu 4,0% za całe półrocze.

Po długiej serii obniżek stóp podstawowych zakończonej w lipcu br. przyszedł czas na przeniesienie się tego impulsu na gospodarkę. Ujawniają się one przede wszystkim w poprawie kondycji finansowej przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, a także w stopniowej poprawie nastrojów konsumentów i przedsiębiorców. Jak również notowane dobre wyniki dynamiki sprzedaży świadczą, iż dzięki poprawie realnej dynamiki płac i sezonowej poprawie na rynku pracy, konsumenci zaczęli decydować się na zakupy odraczane już od dłuższego czasu. Odnawiane są domowe zapasy, ale również dokonywane zakupy dóbr bardziej trwałego użytku. 

Można zauważyć, iż turbulencje gospodarki nie przekładają się w takim stopniu na wzrost liczby upadłości jak miało to miejsce 10 lat temu. W 2004 r. Polska została przyjęta w poczet krajów Unii Europejskiej, dzięki czemu polskim przedsiębiorcom łatwiej jest uplasować swoje towary na rynkach europejskich. Tym samym wrażliwość na wahania popytu wewnętrznego stała się mniejsza. W ostatnich latach zdecydowanie wzrosła również świadomość związana z potrzebą ubezpieczenia swoich należności. Dzięki temu ryzyko upadłości związane z brakiem otrzymania zapłaty ulega zmniejszeniu. Ponadto właściciele i zarządzający firmami są w stanie łatwiej przewidzieć możliwe problemy na rynku i zrestrukturyzować je zanim nastąpi upadek.  

Przy założeniu tempa wzrostu gospodarczego w bieżącym roku na poziomie 1,3% oraz podwyższeniu wskaźnika rentowności obrotu netto firm do 4,1% prognozujemy, iż w całym 2013 roku może ogłosić upadłość około 223 firm prowadzonych w postaci indywidualnej działalności gospodarczej, czyli 14,9% więcej w stosunku do 2012 roku (194 upadki). W drodze prawa upadłościowego i naprawczego zakończy działalność 737 spółek prawa handlowego (w 2012 r. 683 upadki), co stanowić będzie wzrost o 7,9%. 

W całym 2013 roku liczba upadłości wyniesie około 960 wszystkich przedsiębiorstw, czyli 9,5% więcej niż w 2012 roku.