Krocząc ścieżką wolności – zamki i dwory na Drodze Wolności
Dwór w Lubowie (lit. Liubavo dvaras)
Niedaleko od litewskiej stolicy – Wilna, znajduje się otwarty dla zwiedzających jeden z najstarszych dworów w Liubavas. Jest tu muzeum historii kultury i dziedzictwa technicznego kraju. Barokowa architektura zabudowań z XVIII wieku oraz system tarasowych oczek wodnych czynią ten dworek wyjątkowym w europejskim kontekście. Młyn wodny dworu Liubavas to specyficzny obiekt, który zaskakuje jakością muru i wielofunkcyjnością. Na początku XX wieku maszyneria młyna nie była już napędzana przez stare koło wodne, ale przez działającą do dziś szwedzką turbinę wodną, dzięki której młyn nadal wytwarza energię elektryczną z odnawialnego źródła, jakim jest woda. Młyn wodny w posiadłości Lubavas zdobył najwyższą nagrodę dziedzictwa kulturowego Europa Nostra za jakość odrestaurowania. – W XIX wieku w majątku Lubawów mieszkał i pracował utalentowany litewski rzeźbiarz i architekt, który należał do towarzystwa filomatów i filaretów, działających na Uniwersytecie Wileńskim, walczących o wolność swojego kraju i prześladowanych przez władze okupacyjne – mówi Gintaras Karosas.
Dwór w Kairėnai (lit. Kairėnų dvaras)
Ślady zamieszkania w rejonie Kairenai pochodzą z IV – VII wieku. Najstarsza pisemna wzmianka o majątku w Kairėnai pochodzi z XVI wieku, o przywileju nadanym przez Zygmunta Starego. W okresie rozkwitu, który przypadał na XVIII wiek, działała tu orkiestra i teatr amatorski, zgromadzono bogatą bibliotekę. Pielęgnowano park w stylu angielskim z systemem stawów, letnim pawilonem teatralnym, altaną na wyspie na stawie, barokową kaplicą, fontanną, kwiatami itp.
Dwory w otoczeniu trasy Bałtyckiego łańcucha
Dwór w Rogówku (lit. Raguvėlės dvaras)
Dwór Raguvėlė, który należał do rodziny Komarowów, składa się z dużego kompleksu 19 budynków położonych wzdłuż rzeki. W skład kompleksu budynków wchodzą gorzelnia, kaplica-mauzoleum, dwie ceglane stodoły, młyn, stadnina koni, obora dla krów, stodoła, spichlerz, stajnia, chlew, magazyn itp. Przez rzekę wiedzie tzw. „małpi most”. Główny pałac to budynek w stylu klasycystycznym z parkiem.
Dwór w Akmenai (lit. Akmenu dvaras)
Dworek wyróżnia się rozwiązaniami inżynieryjnymi. Na stawie obok głównego budynku znajdowała się kiedyś elektrownia, która była wówczas rzadkością. W drugiej połowie XIX wieku w dworze powstał młyn o kamiennych ścianach z murem holenderskim, który przez wiele lat dostarczał mąkę całemu obszarowi. Kamienny młyn zbudowany przez właściciela ziemskiego Hoppena pochodzi z początku XX wieku i był jednym z największych w regionie.
Dwór w Pienionys (lit. Pienionių dvaras)
Źródła pisane wspominające o tym dworze pochodzą z XVI wieku. Na początku XIX wieku wybudowano tu nowy, ozdobny, mieszkalny dwór w stylu klasycystycznym, założono oranżerię i 9-hektarowy park krajobrazowy. Park ten był przez jakiś czas utrzymywany przez profesjonalnego czeskiego ogrodnika Francisa Leinera. Posadzono tu wiele rzadkich roślin sprowadzonych z całego świata. Podobno rosło tu prawie dwieście rzadkich gatunków i odmian roślin, drzew i krzewów ozdobnych. Ocalały z XIX wieku dwór składa się ze stodoły, wędzarni, browaru i bramy z rzeźbami lwów.
Dwór w Burbiškės (lit. Burbiškio dvaras)
Dwór ten znajduje się w Parku Regionalnym Anykščiai (lit. Anykščių regioninis parkas), niedaleko jeziora Rubikiai (lit. Rubikių ežeras). Stojący na malowniczym lewym brzegu rzeki Anykščiai stylowy pałac z XIX wieku już z daleka przyciąga wzrok. Ten zabytek architektury, klejnot epoki klasycyzmu, urzeka subtelnością i elegancją. Źródła historyczne podają, że właściciele ziemscy uczestniczyli w powstaniu w 1863 roku i za to trafili do więzienia, a jednego nawet skazano na śmierć. Wyrok ten, na skutek wielkich starań, zamieniono na 12 lat katorgi na Syberii. – Wielu właścicieli ziemskich ceniło państwowość i dążenie do wolności. Wielu spotkał za to smutny los – deportacje, a nawet kary śmierci – opowiada Gintaras Karosas, dodając że w czasie carskiego ucisku właściciele ziemscy z Burbiškės wspierali finansowo publikację zakazanych litewskich książek, założyli tajną litewską szkołę i pomagali młodym ludziom w edukacji.
Tutaj można znaleźć trasę, na której znajdują się dwory i zamki wzdłuż Drogi wolności i Bałtyckiego łańcucha: https://goo.gl/maps/UrdzCTW92c7zYpT57
O autorze